M20 / M21 / M33

De type specialist voor de modellen van de jaren ’30 is  Aad Otte en Frans Hendriks.

Kenmerken

De BSA M is een motorfiets met een eencilinder blok van 500 cc (M20) of 600 cc (M21), met zijkleppen en een aparte versnellingsbak. De M20 is massaal gebruikt door het Engelse leger in de tweede wereldoorlog. Een leger-M20 heeft de aanduiding WD (War Department). Na de oorlog reed de Nederlandse wegenwacht met de M21, met zijspan. Bij de M modellen hoort ook de M33, die een M-frame is met het 500 cc kopklep blok van de B33. De M-modellen zijn geproduceerd van 1937 t/m 1963.

Produktieperiode en eigenschappen

In 1936 maakte Val Page als hoofd-ingenieur de overstap van Ariel naar BSA. Hoewel hij maar één jaar bij BSA is gebleven en al in 1937 terugkeerde naar Ariel, is zijn invloed van beslissende betekenis geweest. Hij liet de V-twins met rust maar moderniseerde de complete lijn van de singles en voerde een andere modelnummering in (zie jaren “30). Het resultaat van zijn werk was dat in 1937 een compleet nieuwe serie motoren werd gepresenteerd. De M20 en de M21 waren daar een onderdeel van.

De M20 had een boring x slag van 82x94mm terwijl de dimensies van M21 85x105mm bedroegen. Met zijn 600cc was de M21 speciaal bedoeld als zijspanmotor. Hij leverde 15pk terwijl de M20 een vermogen had van 13pk. Reeds een jaar na de introductie werden boring en slag gewijzigd in 82x122mm waardoor de M21 een lange-slag-uitvoering van de M20 werd. Beide machine waren uitgevoerd met een stijf frame, een Webb-voorvork, een vierversnellingsbak met handschakeling en een vissenstaart uitlaatdemper.

In 1939 werden zij voorzien van voetschakeling en kregen een andere benzinetank, een andere olietank en een nieuw gereedschapskistje, dat verhuisde van een plek boven de achteras naar een lagere plek tussen de olietank en de achteras. De de-Luxe-modellen waren voorzien van een, in de benzinetank ingebouwde, kilometerteller, ampèremeter en lichtschakelaar en van diepe spatborden. De standaard M20 had een deegrol-demper gekregen.

Voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak leverde BSA al M20’s aan het Britse leger. Hoewel de directie van BSA zelf de M20 beoordeelde als zwaar, lomp en uitgevoerd met te weinig grondspeling, verkozen de autoriteiten toch de BSA (boven de veel moderne en lichtere Matchless) om problemen met de onderdelenvoorziening te voorkomen. Bovendien was de M20 simpel geconstrueerd, degelijk en betrouwbaar. Gedurende de oorlog heeft BSA 125.334 WM20’s aan het leger geleverd.

In 1945 keerde de burger M20 terug in het leveringsprogramma, een jaar later gevolgd door de M21.

In 1948 ondergingen (ook) de zijkleppers diverse wijzigingen; ze kregen een aantal onderdelen die op de B-modellen werden gebruikt zoals de accudrager, de tank en het gereedschapskastje.

Tegelijkertijd werd de M33 geïntroduceerd; een M-model aangedreven door een B33 motorblok. Door zijn extra vermogen was de M33 speciaal bedoeld als zijspanmachine. Het frame was daarom standaard voorzien van zijspan-aansluitingen. In juni van dat jaar werden alle drie de M-modellen uitgerust met een telescoopvork. Hierdoor was het wel noodzakelijk het frame aan te passen. Om te voorkomen dat het voorspatbord het frame zou raken, was de voorste framebuis ingekort en meer naar achteren geplaatst.

In 1949 werd een verdere rationalisatie doorgevoerd door de versnellingsbakken, de voorvorken en de voorwielen van de B- en de M-modellen hetzelfde te maken.

Twee jaar later was voor allebei de zijkleppers een aluminium cilinderkop leverbaar en werd het frame met plunjervering geïntroduceerd.

In 1952 werden diverse detailverbeteringen doorgevoerd en kwam buddyseat beschikbaar voor de plunjerframes. Door het tekort aan chroom werden de benzinetanks dat jaar gespoten en niet verchroomd. Het jaar daarna werden de M-modellen voorzien van een koeienkop-koplamp met daaronder een stadslichtje, een nieuwe nummerplaatdrager en een verbeterd gereedschapskistje voor de plunjermodellen. Het motorblok van de M33 onderging dezelfde wijzigingen als dat van de B33. In 1954 waren de drie M-modellen zowel met stijfframe als met plunjerframe leverbaar. Laat in 1955 werd de M20 uit de modelreeks gehaald en in 1957 was de M33 het zelfde lot beschoren. In 1959 stond de M21 ook niet meer in de catalogus maar was nog wel leverbaar op speciale bestelling. In 1961 werd er nog een uitvoering met een wisselstroomdynamo gebouwd. De enig overgebleven Britse zijklepper werd nog wel aangeschaft door de AA en het leger maar in 1963 was het definitief gedaan met de M-modellen.

Meer info op de M20 site van Henk Joore, of ga naar wikipedia.

De WM20 van Leon Hoppenbrouwers.
Een M21 uit 1957

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

We sturen regelmatig nieuwsbrieven met actuele informatie en aankomende evenementen

De nieuwsbrief is alleen bestemd voor leden van de BSA-OC Nederland.

Je bent succesvol ingeschreven